Nhắc đến ẩm thực núi rừng Tây Bắc, chúng ta không thể không nói đến hạt dổi – thứ gia vị độc đáo được người dân nơi đây sử dụng từ hàng trăm năm trước. Với hương vị thơm khác biệt, phối trộn làm món ăn ngon hơn, hạt dổi được rất nhiều chị em nội trợ yêu thích sử dụng trong bữa ăn hàng ngày. Sau đây chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn cách sơ chế và 03 cách làm nước chấm hạt dổi chuẩn vị Tây Bắc.
Hạt dổi có ở vùng miền nào trên đất nước Việt Nam ta?
Thực chất, cây dổi là một loại cây thân gỗ, chiều cao trung bình khoảng 14 đến 20m, có tán lá rất rộng. Loại cây này phát triển chủ yếu trên những vùng đồi núi thoáng mát, trong lành và có nhiều ánh sáng tự nhiên.
Cây dổi mọc nhiều nhất ở các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam như Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên, Tuyên Quang, Hà Giang…
Phân loại hạt dổi vùng núi Tây Bắc
Hạt dổi Tây Bắc được chia làm 2 loại, đó là hạt dổi nếp và hạt dổi tẻ dựa trên đặc trưng về hương vị và chất lượng của chúng.
– Hạt dổi nếp: Loại hạt dổi này rất thơm, thơm hơn loại hạt dổi tẻ nên được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, số lượng hạt dổi nếp thường ít và hiếm hơn, nên giá bán cao hơn hẳn so với hạt dổi tẻ.
– Hạt dổi tẻ: Có kích thước lớn, màu đen, thường không thơm bằng hạt dổi nếp. Ngửi kỹ bạn sẽ thấy mùi hắc nhẹ. Loại hạt dổi này ít được ưa chuộng hơn nhưng được bán rất nhiều và giá thành rẻ.
Cách sơ chế hạt dổi của người dân Tây Bắc
Hạt dổi khác với các loại gia vị khác ở chỗ nó nó có mùi thơm đặc trưng, thu hút vị giác. Vậy làm thế nào để thưởng thức được hương vị hạt dổi Tây Bắc một cách trọn vẹn nhất? Sau đây chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách sơ chế hạt dổi theo phong cách của người dân Tây Bắc.
Để đảm bảo hạt dổi được dậy mùi và ngon nhất thì bạn nên nướng trước khi sử dụng bằng một trong ba cách sau đây:
– Cách 1: Bạn nướng trực tiếp trên than hoa hoặc than hồng và lật đều nhanh tay tầm vài chục giây. Đến khi nào bạn thấy mùi thơm bốc lên là được. Tránh không nướng hạt dổi quá lâu vì sẽ làm cho nó bị cháy đen.
– Cách 2: Nếu bạn không có than hoa hay than hồng thì bạn có thể nướng trên bếp ga ngay tại nhà. Bạn chỉ cần bật bếp ga với mức lửa nhỏ và dùng đũa gắp hạt dổi cách ngọn lửa khoảng 3cm. Chỉ một lúc bạn sẽ cảm thấy hạt dổi thơm lừng.
– Cách 3: Cách cuối cùng là bạn cũng có thể rang hạt dổi bằng cách cho lên chảo. Nhưng cách này bạn nên hạn chế sử dụng vì hạt dổi sẽ không dậy mùi thơm như hai cách trên.
03 cách làm nước chấm hạt dổi chuẩn Tây Bắc
Cách 1: Làm muối chấm chẩm chéo với hạt dổi
Chính vì hương vị đặc trưng, tạo nên sự khác biệt cho món ăn mà người dân nơi đây đã sử dụng hạt dổi làm nguyên liệu để tạo nên muối chấm chẩm chéo, thứ nước chấm được bao người yêu thích.
Nguyên liệu làm chẩm chéo từ hạt dổi Tây Bắc:
– Nguyên liệu chính: 3-4 hạt đổi đã đem đi nướng,
– Mắc khén đã được rang vàng, số lượng 1 thìa cà phê.
– Các loại rau như rau mùi, mùi tàu, rau húng lủi.
– 1 quả ớt đem đi nướng qua.
– 1 nhánh sả, gừng
– Muối hoặc bột canh.
Cách tiến hành làm chẩm chéo:
– Cho tất cả các nguyên liệu đã chuẩn bị từ trước vào cối giã nhuyễn (hoặc bạn có thể cho vào máy xay).
– Thêm 1 chút nước sôi để nguội vào giã cùng sẽ giúp cho nước chấm của bạn sóng sánh, không bị khô.
– Bạn giã đến khi nào các nguyên liệu đã nhuyễn, thì món nước chẩm chéo của các bạn đã sẵn sàng và cho ra bát.
Với món nước chấm này, bạn có thể chấm được với rất nhiều đồ ăn như thịt gà, thịt lợn, thịt ngan,… hoặc có thể chấm với măng luộc.
Cách 2: Nước chấm khô với hạt đổi
Nguyên liệu của món này gồm có:
– Nguyên liệu chính là hạt dổi: 3 đến 4 hạt.
– Mắc khén đã được rang vàng: 1 thìa cà phê.
– 1 quả ớt tươi.
– Bột canh hoặc muối.
Cách làm món chấm này cũng gần giống như làm Chẩm chéo. Bạn cho các nguyên liệu đã chuẩn bị sẵn vào cối, giã nhuyễn và trộn đều rồi thưởng thức nó. Đảm bảo rằng món chấm này cũng sẽ là 1 tuyệt phẩm chấm nhót, xoài, dưa chuột, củ đậu…. bạn nên trải nghiệm.
Cách 3: Nước chấm mắm làm từ hạt dổi
Với món nước chấm này chúng ta cần có những nguyên liệu như sau:
– Nguyên liệu chính là hạt dổi: 3 đến 4 hạt.
– 1 chút nước ấm (lưu ý, không sử dụng nước nóng vì nước chấm sẽ bị đắng).
– 1 chút nước mắm.
– 1 quả ớt tươi (có cũng được không quan trọng, nếu bạn thích ăn cay).
Cách làm nước mắm chấm từ hạt dổi cũng rất dễ thực hiện:
– Bạn cho hạt dổi đã được nướng (hoặc rang) vào cối giã nhỏ (hoặc có thể xay bằng máy) rồi cho vào 1 cái bát.
– Thêm vào đó 1 chút nước ấm đã được chuẩn bị từ trước vào bát, hòa tan chúng và thêm 1 chút nước mắm. Cho nhiều hay ít tùy thuộc vào khẩu vị mặn nhạt mà bạn mong muốn.
– Cuối cùng bạn có thể cắt 1 ít ớt tươi vào bát để thêm hương vị cay cay, làm cho món nước chấm trở nên cuốn hút hơn.
Hạt dổi tại Quà miền Bắc có nguồn gốc xuất xứ từ vùng Sơn La, do chính tay người dân địa phương lên rừng thu hoạch, phơi khô dưới nắng ấm vùng cao. Không cần dùng bất cứ loại thuốc bảo quản nào, hạt dổi nếp của chúng tôi vẹn nguyên hương vị nguyên bản và có thể để nhiều năm không mốc hỏng.
Quý khách hàng tại TPHCM có thể mua hàng tại:
CH 1: Số 38B đường 22, phường Phước Long B, Quận 9, TPHCM
CH2: Chung cư 9 view Hưng Thịnh, đường Tăng Nhơn Phú, Quận 9, TPHCM (Cạnh
trường Cao đẳng công thương TPHCM)
Hotline: 0932 761 868 (viber/zalo)